Świat zwierzęcy
Ostoją zwierząt na terenie powiatu jest przede wszystkim kompleks leśny Puszczy Piskiej. Żyją tu w znacznej ilości jelenie, sarny, dziki, lisy i kuny, a w ostatnim okresie także łosie. Do gatunków rzadkich, występujących sporadycznie należą wilki, borsuki czy rysie.
W wodach jezior spotyka się wiele gatunków ryb, z których najcenniejsze to węgorze, szczupaki, liny, sandacze, okonie, leszcze i płocie. W najczystszych i najgłębszych akwenach (j. Piłakno, j. Mokre) żyją jeszcze sielawy i sieje.
Dla ochrony najcenniejszych gatunków świata zwierzęcego utworzono kilka faunistycznych i florystyczno-faunistycznych rezerwatów przyrody, z których najważniejsze to:
- Rezerwat "Jezioro Łuknajno", o pow. ok. 710 ha , położony w pobliżu Mikołajek, obejmujący samo jezioro jak i jego bezpośrednie otoczenie. Jest to rezerwat biosfery, wpisany na listę dziedzictwa przyrodniczego świata UNESCO i objęty międzynarodową konwencją RAMSAR, chroniącą obszary błotne i podmokłe Sam rezerwat został utworzony przede wszystkim dla ochrony gniazdujących tu kolonii łabędzi niemych, a także innych gatunków ptaków wodnych i błotnych, dla których sam zbiornik jak i otaczającego go trzcinowiska a także i łąki są miejscem odpoczynku i żerowania w czasie wiosennych i jesiennych przelotów,
- Rezerwat "Czapliniec", położony w pobliżu j. Śniardwy, o pow. ok. 17 ha, obejmujący fragment naturalnego, ok. 200-letniego drzewostanu z koloniami czapli siwych,
- Rezerwat "Czaplisko - Ławny Lasek", nad j. Uplik o pow. ok. 8 ha, o podobnym charakterze co Rez. "Czapliniec".
Dla ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych południowej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Poj, Mrągowskiego oraz dolnego biegu rz. Krutyni utworzono w 1977 r. Mazurski park Krajobrazowy. Powierzchnia Parku wynosi obecnie ok. 53,7 tyś. ha, a wraz ze strefą ochronną ok. 72,3 tyś. ha, z czego w obrębie powiatu znajduje się ok. 50% tj. ok. 26,8 tyś. ha (bez strefy ochronnej). W poszczególnych gminach powiatu teren Mazurskiego Parku Krajobrazowego zajmuje:
- gm. Piecki ok. 15,3 tyś. ha tj. ok. 49%
- gm. Mikołajki ok. 10,7 tyś. ha tj. ok. 42%
- gm. Mrągowo ok. 0,7 tyś ha tj., ok. 2%
Lasy i wody w Powiecie Mrągowskim zajmują łącznie ok. 45% powierzchni tj. ok. 480 km2. Pozostałe obszary to przede wszystkim grunty rolne i tereny zainwestowane (miasta, wsie, komunikacja).
Ptaki tego obszaru najliczniej reprezentowane są przez gatunki wodne i błotne: mewy, kormorany, łabędzie nieme, kaczki, perkozy, łyski, czaple, a także drapieżne: kruki, orły bieliki, orliki, jastrzębie, kanie, myszołowy, błotniaki oraz sowy i puchacze. Wśród ptaków pól i łąk bardzo licznie występują wrony, kawki, skowronki, drozdy, kosy, słowiki, jaskółki i bociany, a w ostatnich latach także żurawie W lasach dominują zięby, gile, sójki, rożne gatunki dzięciołów, kukułki, dzikie gołębie i sikory, a także bardzo jednak nielicznie czarne bociany.